Zasiedzenie drogi publicznej, która nigdy nie powstała?

Dojazd do własnej posesji jest niezbędny. Nie wyobrażamy sobie sytuacji, gdzie jesteśmy właścicielami danego gruntu i domu, a nie mamy do niego dostępu, ponieważ nie prowadzi do niego żadna droga. O służebności i zasiedzeniu drogi publicznej mogliście już przeczytać na naszym blogu, lecz dzisiaj chcielibyśmy poruszyć kwestie takiej drogi, która nigdy nie postała. Odpowiemy na pytanie, co to znaczy, że nigdy nie powstała i jak takie sytuacje regulują przepisy.

Zasiedzenie drogi publicznej

Drogi publiczne ze względu na pełnione funkcje dzielą się na krajowe, wojewódzkie, powiatowe oraz gminne. Ich kategoryzacja następuje rozporządzeniem ministra do spraw transportu dla drogi krajowej, uchwałą sejmiku dla drogi wojewódzkiej, uchwałą rady powiatu dla drogi powiatowej i uchwałą rady gminy dla drogi gminnej.

Przepisy obowiązujące od dnia 1 stycznia 1999 roku wskazują, że drogi krajowe należą do Skarbu Państwa, a wojewódzkie, powiatowe i gminne są własnością odpowiedniego samorządu – wynika to z artykułu 2a ustawy z dnia 21 marca 1985 r., o drogach publicznych. Zgodnie z tymi przepisami określono także, że drogi wchodzą w kategorię tych rzeczy, które są wyłączone z obrotu prawnego, w tym z zasiedzenia. Co do zasady więc, zasiedzenie drogi publicznej nie jest możliwe, ponieważ są one dobrem wspólnym i powinny być dla każdego dostępne, a nie tylko i wyłącznie dla wybranych. Stosowny przepis w tej kwestii został wprowadzony w roku 1999. Sąd Najwyższy rozszerzył jednak ów uprawnienia i stwierdził, że dotyczy on także tych dróg, które powstały przed jego wprowadzeniem (zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2012 r., I CSK 293/11, postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2014 r., IV CSK 556/13).

Zasiedzenie drogi publicznej, która nigdy nie powstała?

Jak dobrze wiemy w Polsce, szczególnie na terenach rolnych widać ślady kół, co może wskazywać na to, że jest tam droga. Nierzadko również zdarzają się sytuację, gdy jest ona już geodezyjnie wyodrębniona i zaplanowana, ale faktycznie nie powstaje i nie jest urządzona. Tutaj pojawia się problem, ponieważ orzecznictwo w tej sprawie nie jest jednolite, lecz wskazuje, że jeżeli na danym terenie / nieruchomości, mimo wyodrębnienia jej jako drogi i wpisania do ewidencji:

1. Faktycznie,
2. Prawie (zgodnie z ustawą o drogach publicznych) droga nie została utworzona to możliwe jest jej posiadanie samoistne i jej nabycie poprzez tzw. zasiedzenie drogi publicznej.

Zasiedzenie fragmentu drogi publicznej / pasa drogowego

W wielu przypadkach posiadanie samoistne (stan, w którym posiadacz zarówno faktycznie włada rzeczą, jak i przejawia wolę posiadania jej jak właściciel) nie dotyczy bezpośrednio samej drogi, ale tylko jej fragmentu – fragmentu pasa drogowego. Dotyczy on terenu wyznaczonego liniami granicznymi pasa drogowego, który obejmuje nie tylko jezdnię ale także pobocza, także te nieutwardzone i niezagospodarowane jako chodniki. Zgodnie z orzeczeniem Sądu elementy pasa drogowego, które nie stanowią samej drogi (ta jest własnością państwa lub odpowiedniego samorządu) mogą być przedmiotem zasiedzenia.

Jeżeli zaś chcą Państwo wiedzieć więcej na temat zasiedzenia drogi publicznej zachęcamy do lektury.