Kiedy sąd może orzec nierówny podział majątku wspólnego?

W życiu często zdarzają się sytuacje, które wymagają podejmowania trudnych decyzji, zwłaszcza w kontekście zakończenia związku małżeńskiego. Jednym z kluczowych aspektów tego procesu jest podział majątku wspólnego. Nierzadko wówczas dochodzi do konfliktów, które mogą sprawić, że proces będzie ciągnął się przez wiele lat. Większość małżonków pozostaje bowiem w ustroju wspólności majątkowej, która polega na tym, że przedmioty nabyte w trakcie trwania małżeństwa, za pewnymi wyjątkami, wchodzą w skład majątku wspólnego i co do zasady w przypadku rozwodu udziały każdej ze stron są równe. Zdarza się jednak, że sąd orzeka nierówny podział majątku wspólnego. Warto więc przyjrzeć się, kiedy i dlaczego dochodzi do tej nierówności.

Czym jest wspólność majątkowa?

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami zazwyczaj z chwilą zawarcia związku małżeńskiego, małżonków obowiązuje wspólnota majątkowa, co oznacza, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym (art. 43 § 1. Kodeks rodzinny i opiekuńczy). Wspólność majątkowa jest więc jednym z rodzajów reżimów majątkowych, który reguluje, w jaki sposób małżonkowie zarządzają swoim majątkiem. W wyniku jego powstania zarówno aktywa, jak i długi, są wspólne dla obydwóch stron. Innymi słowy oznacza to, że wszystko, co małżonkowie zdobywają w trakcie trwania małżeństwa, staje się wspólną własnością obojga, chyba że istnieje jasno określona umowa w sensie przeciwnym.

Wspólność majątkowa ma swoje zalety i wady. Jedną z głównych zalet jest równość, ponieważ zarówno zyski, jak i straty są dzielone między małżonkami. Z drugiej strony, oznacza to, że każde zobowiązanie jednego z małżonków staje się wspólnym obciążeniem obojga.

Kiedy możliwy jest nierówny podział majątku wspólnego?

Sąd może orzec nierówne udziały w majątku wspólnym w różnych sytuacjach, zwłaszcza podczas postępowania rozwodowego lub rozdzielającego. Zgodnie z art. 43 § 2 i 3. Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

„2. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji.

3. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym”

Do wyżej wskazanego paragrafu odniósł się również Sąd Najwyższy postanowieniem z dn. 28 kwietnia 1972 roku, III CRN 626/71: „Przepis art. 43 kro ustanawia zasadę, że po ustaniu wspólności ustawowej oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku, który był nią objęty. Taka zasada odpowiada normalnemu układowi stosunków wzajemnych w małżeństwie”, a majątek wspólny „jest z reguły owocem wspólnym starań obojga małżonków, niezależnie od tego, w jakiej postaci starania te przejawiają się”

Nierówny podział majątku wspólnego, co o nim decyduje?

Jednym z najczęstszych powodów, dla których sąd decyduje się na nierówny podział majątku, jest niesprawiedliwe postępowanie jednego z małżonków. Zdrada, przemoc domowa, uzależnienie od alkoholu, czy inne negatywne zachowania mogą skłonić sąd do rekompensaty dla pokrzywdzonego małżonka poprzez bardziej korzystny podział majątku.

Innym aspektem branym pod uwagę jest wkład każdego z małżonków w budowę owego majątku. Jeśli jeden z partnerów wniósł znaczny wkład finansowy lub niematerialny, sąd może uznać, że nierówny podział jest sprawiedliwy, aby odzwierciedlić tę nierówność.

Opieka nad dziećmi również odgrywa kluczową rolę. Jeśli jeden z małżonków będzie głównym opiekunem dzieci po rozstaniu, sąd może zdecydować o nierównym podziale majątku wspólnego w celu zapewnienia stabilnych warunków życia dla najmłodszych członków rodziny.

Nierówny podział może wynikać także z różnic w zdolnościach do zarobku i wsparcia finansowego między małżonkami. Jeśli jedna strona ma znacznie mniejsze możliwości finansowe, sąd może zdecydować się na bardziej korzystny dla niej wyrok.

Warto również zauważyć, że nierówny podział nie dotyczy wyłącznie aspektów finansowych. Sąd może brać pod uwagę również wartość wkładu niematerialnego, takiego jak praca w gospodarstwie domowym czy wsparcie w karierze zawodowej partnera.

Kiedy można wystąpić z żądaniem o nierówny podział majątku wspólnego?

Żądanie o nierówny podział majątku wspólnego można zgłosić podczas podziału majątku np. po rozwodzie. Co istotne, żądanie to można zrobić jedynie przed sądem pierwszej instancji, najpóźniej do czasu zamknięcia rozprawy.

Adwokat rozwód Kraków a nierówny podział majątku wspólnego

Sprawy o nierówny podział majątku wspólnego bywają bardzo skomplikowane i problematyczne. Co więcej, w takich sytuacjach trzeba udowodnić, dlaczego uważamy, że należy się nam większy udział. Jeżeli za naszym stanowiskiem nie stoją mocne dowody, wówczas uzyskanie pozytywnego rozstrzygnięcia może być trudniejsze, acz z pomocą doświadczonego adwokata od prawa rodzinnego, znacznie łatwiej jest przetrwać rozwód.

Jeżeli macie pytania odnośnie nierównego podziału majątku wspólnego, serdecznie zapraszamy do kontaktu.